ریزش مو در خانم ها
ریزش مو در خانم ها نسبت به مردان خیلی کمتر دیده می شود به طوری که تنها ۳۰٪ از خانم ها بعد از ۳۰ سالگی در معرض خطر طاسی قرار می گیرند.
طاسی در خانم ها الگوهای گوناگونی دارد که یکی از انواع آن، طاسی با الگوی زنانه است که بیشتر در دهه سوم و پنجم زندگی خانم ها دیده می شود به گونه ای که تمامی موهای سر به یک باره و به طور یک دست در ناحیه ی فرق و میانی سر به صورت دوایرمتحدالمرکز شروع به ریزش می کنند.
چهار علت اصلی۹۵٪ – ۹۰٪ علل ریزش مودر خانم ها را شامل می شوند.
- آلوپسی آندروژنیک ( ارثی )
- تلوژن افلوویوم
- آلوپسی آره تا
- آلوپسی فیزیکی و شیمیایی.
آلوپسی آندروژنیک ( ارثی )
خانم ها هم هورمون های مردانه ( آندروژن ) دارند که در بدن آنها گردش می کند و به همان ترتیب مردان هم هورمون های زنانه ( استروژن ) را در بدن خود به نسبتهای متفاوت دارند.
ریزش مو در اثر چسبیدن هورمون های آندروژن به گیرنده های خاص روی سلول های ریشه ی مو ( فولیکول ) اتفاق می افتد.
در طاسی ناشی از آندروژن ها ۹۰٪ طاسی به صورت منتشر در تمامی سر و ۱۰٪ درگیری ناحیه ی گیجگاهی اتفاق می افتد. خط جلوی سر تا ۸۵٪ موارد در خانم ها باقی می ماند.
البته در این مورد نخستین علائم این نوع آلوپسی ( ریزش مو ) موهای با قطر کمتر، کمرنگ تر و رشد آهسته تر به جای موهای نرمال ضخیم می باشد. فاز رشد مو کوتاه تر می گردد. و در نهایت موهای ریخته شده رشد مجددی نخواهند داشت.
غدد سباسه ( چربی ) که در فولیکول مو قرار دارد و مسئول ایجاد موی روغنی است به فعالیت خود بعد از مینیاتوری شدن ( نازک شدن ) مو ادامه می دهد، به همین دلیل موها و پوست سر صاف تر و چرب تر به نظر می آیند.
درمان این نوع ریزش مو همانند درمان آن در آقایان می باشد که البته تجویز قرص فیناستراید در خانم ها ممنوع می باشد.
تلوژن افلوویوم
دومین علت شایع طاسی در خانم ها تلوژن افلوویوم نامیده می شود که به دلیل پیشرفت سریع آن برای خانم ها نگران کننده می باشد.
در این وضعیت، تعداد بیشتری از موهای نابالغ با سرعت از فاز رشد ( آناژن ) وارد فاز استراحت ( کاتاژن ) و سپس فاز ریزش ( تلوژن ) می شوند.این سرعت ممکن است آنقدر باشد که ۳۰٪-۵۰٪ موها را در برگیرد و باعث ریزش روزانه ۱۵۰-۷۰۰ عدد مو گردد.
تلوژن افلوویوم تقریباْ همیشه بعد از وقوع حوادث استرس زا رخ می دهد.
بسته به تاریخچه ی پزشکی بیمار انجام آزمایشاتی مثل بررسی عملکرد تیروئید، مطالعه میزان آهن بدن، میزان روی ( Zn ) سرم باید انجام شود.
این اختلال به دنبال شیردهی، جراحی های بزرگ، بیماری های تبدار،تغذیه ضعیف، کم خونی فقر آهن ممکن است رخ دهد و معمولاً بعد از ۶-۱۸ ماه پس از برطرف شدن عامل اصلی خود به خود بهبود می یابد. برای سرعت بخشیدن به بهبود این وضعیت می توان مکمل های ویتامین کلسیم و آهن و روی به بیمار تجویز نمود.
آناژن افلوویوم نوع دیگری از ریزش ناگهانی موهاست که طی فاز آناژن ( رشد مو ) رخ می دهد و معمولاً طی چند روز تا چند هفته علائم طاسی ظهور می کند و ممکن است ۸۰٪-۹۰٪ موها از دست برود.این اختلال نتیجه ی آسیب به ساقه ی مو است که بر اثر سموم، داروها و یا اختلالات غدد درون ریز می باشد و اغلب به دنبال شیمی درمانی – رادیوتراپی و قرار گرفتن در معرض سموم مشاهده می شود. غیر از مواردی که سر در معرض رادیوتراپی قرار می گیرد، چنانچه عامل اصلی بروز این نوع ریزش درمان شود، موها قابل برگشت خواهند بود.
آلوپسی آره آتا
آلوپسی آره آتا اغلب اشخاص جوان را درگیر می کند و شروع آن اغلب ناگهانی است. در این بیماری موها به صورت تکه ای، نقطه ای یا سکه ای می ریزند.
موهای موجود در این نواحی درگیر با کشیدن به آسانی کنده می شوند. برخی اوقات این اتفاق روی ابروها رخ می دهد.در فرم شدیدتر این بیماری همه ی موهای سر از دست می رود به این وضعیت آلوپسی توتالیس گفته می شود.
به وضعیتی که تمام موهای سرو صورت و بدن از دست بروند نام آلوپسی یونیورسالیس اطلاق می گردد. حدود 2سال طول می کشد تا تمامی موها از دست برودو بیماران هیچ علائمی دال بر رشد مجدد را ندارند ولی بقیه بیماران تا یک سال دیگر موها را مجدداً به دست خواهند آورد.
علل آلوپسی آره آتا کاملاً شناخته شده نیست اما اغلب اوقات از دست رفتن مو همراه با یک اختلال ایمونولوژیک ( اختلال اتوایمیون ) می باشد که طی آن بدن آنتی بادی هایی تولید می کند که ریشه ی مو را مورد حمله قرار می دهند.
ریزش معمولاً به دنبال یک حادثه استرس زا شروع می شود مثل جدایی، مرگ اقوام، اعمال جراحی…تداخل داروئی محدود می باشد زیرا تغییر خاصی در روند نهایی بیماری ایجاد نمی کند. اگر پزشک به تشخیص برسد اولین خط درمانی معمولاً استفاده از یک استروئید موضعی است، ماینوکسیدیل موضعی نیز به درمان اضافه می گردد.
آلوپسی فیزیکی و شیمیایی
آلوپسی ناشی از کشش موها طی آرایش خاص موها ایجاد می شود. این عامل بیشتر در خانم های سیاه پوست با آرایش هایخاص موها دیده می شود.
۲-۴ ماه زمان لازم است تا پس از قطع کشش موها مجدداً باز گردند. آلوپسی شیمیایی، پس از استفاده از مواد آرایشی و شیمیایی به طرز نادرست و به دنبال آن آسیب به پوست سر رخ می دهد. این اعمال موها را ضعیف تر ساخته و منجر به ریزش موها می گردد که معمولاً سبب تورم، التهاب و تاول یا اثر زخم ( اسکار ) روی پوست سر نیز می شود.
پیوند موی طبیعی در خانم ها
پیوند موی طبیعی راهکار درمانی مناسبی برای طاسی خانم هاست و روش و چگونگی مراحل انجام آن نیز مشابه عمل آقایان می باشد. تنها نکته ی مهم در خانم ها این است که چون بیشتر خانم ها در گیر طاسی با الگوی زنانه هستند، موهایشان بطور یک دست کاهش تراکم پیدا کرده است.که این کاهش تراکم باعث می شود تعداد فولیکول ها کم باشند و ناحیهی اهدا کننده ی پشت سرشان دارای تعداد کافی و مناسب واحدهای فولیکولی مو نباشد.
در صورتی جراح توصیه به پیوند موی طبیعی به خانمی می کند ک ه انجام این عمل تفاوت قابل قبولی در تراکم بخصوص جلوی سر بیمار ایجاد کند. ضمن اینکه درمان دارویی به مدت طولانی باید ادامه یابد و پزشک متذکر شود که هرگز بیمار از این عمل دارای موهای با تراکم بسیار زیاد نخواهد شد. از طرفی ریزش اولیه پس از عمل در خانم ها می تواند باعث نگرانی شود لذا بلافاصله بعد از عمل توصیه به استعمال ماینوکسیدیل ۲٪ می گردد تا این موها هرچه سریعتر از فاز ریزش خارج شوند و از طرفی چون در خانم ها موها باید بسیار بلندتر از موهای آقایان شود تا بیمار احساس تراکم بهتری داشته باشد، لذا جراح باید قبل از عمل بیمار را با تمامی شرایط این عمل آشنا سازد و وی را از نظر روانی آماده ی انتظار برای به دست آمدن نتیجه ی مطلوب سازد. و در آخر اینکه به هیچ وجه موهای موجود بیمار خانم تراشیده نشود تا سبب ضربه ی روحی و اجتماعی برای بیمار نگردد و این موضوع کار کاشت مو را سخت تر می نماید.
به علت وجود چنین شرایط سختی در انجام عمل پیوند مو در خانم ها، بسیاری از پزشکان جراح پیوند مو حاضر به انجام این عمل نخواهند بود، حال آنکه با کمی حوصله و توجه می توان این عمل را با موفقیت در خانم ها انجام داد و شرایط روحی و اجتماعی مطلوب تری برای این بیماران فراهم نمود.
